نظام آموزشی فنلاند

پیش نوشت: چند وقتی است که به تحقیق و پژوهش راجع به نظام های آموزشی علاقه مند شدم. فنلاند صاحب یکی از برترین نظام های آموزشی جهان است که همواره یکی از بالاترین استاندارد ها را در نظام آموزشی دارا بوده است. به همین دلیل علاقه مندم بخشی یافته هایم را در رابطه با سیستم آموزشی فنلاند در این جا ثبت کنم.

پیش نوشت: من به شخصه فکر می کنم که یکی از موثرترین راه ها برای  برون رفت ازین وضع نه چندان خوب کشور که هر از چندگاهی شاهد فساد یا بی فرهنگی یا سایر مشکلات هستیم کار بر روی سیستم آموزشی کشور است. چون به هر حال این سیستم آموزشی است که نقش اصلی را در تربیت نسل آینده دارد. همواره کار ریشه ای و بنیادی است که می تواند تاثیر پایدار داشته باشد. سیستم کشور اگر کارآمد باشد می تواند این کودکان معصوم که خدا قطعا برای هدفی آفریده(بدون شک هدف خدا از آفرینش انسان ها بیکاری  و اعتیاد نبوده است.) در مسیر درست قرار داده و انسان هایی درست و کامل که در جای درست خود قرار گرفته اند تربیت کند.

سیستم آموزشی فنلاند را از چند منظر می توان بررسی کرد. در بخش هدف گذاری این سیستم میتوان به چند نکته اشاره کرد. مسئولان فنلاند معتقدند که هر انسانی در زمینه ای علاقه و استعداد دارد که وظیفه ماست که راه را به آن هانشان دهیم و آن ها در مسیر درست قرار دهیم. در این سیستم این گونه نیست که  همه باید دکتر یا مهندس شوند و هر کس از رسیدن به این هدف عاجز بود باید به سراغ سایر شغل ها بروند. مدارس باید به گونه ای باشند که همه علایق و سلایق انسان ها را در بر بگیرد. در این سیستم ریاضی و فیزیک مهم ترین درسی که باید یاد بگیرند نیست بلکه سایر زمینه ها مانند ارتباطات اجتماعی و کار های هنری و عملی از مهم ترین زمینه هایی است که باید دانش آموز در آن تقویت شوند. آن ها می دانند که زندگی یک بعدی نیست بلکه در ابعاد مختلف دانش آموز خوب باشد و در زمینه‌ی مورد علاقه اش عالی شود.

هدف دیگر این سیستم این است که همه از فرصت برابر آموزشی برخوردار باشند. به همین دلیل تمامی مدارس دولتی هستند و از امکانات بسیار خوبی برخوردارند. در این سیستم پولدار و فقیر مثل هم از امکانات برخوردار می شوند و پولدار برتری بر فقیر از منظر برخورداری از آموزش ندارد. به نقل از یکی از مسئولان نظام آموزشی فنلاند بهترین مدرسه برای فرزند شما نزدیک ترین مدرسه به شماست. بنابراین فنلاند یکی از معدود کشور هایی است که می توانید به  دانش آموز بگویید که در هر زمینه ای که دوست دارد میتواند کار کند و به جایی برسد. چون شرایط برای رسیدن به اهداف را فراهم میکنند.

هدف دیگر سیستم آموزشی فنلاند تربیت معلمان کارآمد و استفاده از بهترین نیرو ها برای شغل معلمی است. در فنلاند معلم شدن کار سختی است که نیاز به تلاش و ممارست فراوان دارد. متقاضی معلمی باید آزمون ها و دوره های زیادی را بگذراند تا بتواند به شغل معلمی برسد. این دوره ها حتی در زمان معلمی هم ادامه دارد. برای مثال به گفته ی یکی از مسئولین فنلاند در یک سال تنها حدود 10% متقاضیان شغل معلمی پذیرفته می شوند. به این ترتیب معلمان افرادی باسواد و آشنا با اصول و فنون معلمی هستند که در جامعه از کلاس اجتماعی بالایی برخوردارند. هم چنین با توجه به این که معلمان از قشر خلاق و با سواد جامعه هستند در این سیستم تا حدود زیادی دست معلم را برای تدریس باز میگذارند تا با کمک خلاقیت خود و با توجه به ویژگی های کلاس بهترین روش را برای تدریس پیدا کند.

پی نوشت: باید توجه داشت که این حقیقت که سیستم آموزشی فنلاند جزو برترین سیستم های آموزشی در جهان است دلیل بر این نیست که برای نظام آموزشی خودمان هم دقیقا همان کارهایی که آنها انجام می دهند را تجویز کنیم. ما باید نکات مثبت سیستم آموزشی آن ها پیدا کنیم و باید توجه به ویژگی های جغرافیایی و فرهنگی و محدودیت ها و شرایط کشور بهینه ترین سیستم را برای خود پبدا کنیم. که این نیازمند تحقیق و بررسی چندساله می باشد و کشوری مثل فنلاند هم از ابتدا دارای سیستم آموزشی قوی نبوده. حتی در این زمینه مشکلات فراوان داشته. پس از آن مسئولان کشور با شناسایی مشکلات و نیاز ها و پس از سال ها بررسی توانستند این نظام آموزشی را پیاده کنند. حتی این سیستم آموزشی هم سیستمی پویا است که با گذر زمان سعی در بهینه کردن آن دارند و هرگز سیستمی ایستا نبوده است.